کد مطلب:301678 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:199

درج نام فاطمه بر ساق عرش و در بهشت


موضوع دوم از فضائل مشترك این است كه نام پنج تن بر ساق عرش و بر در بهشت نوشته شده است و آن موجودات مقدس بر همه ی فرشتگان معرفی شده اند و ملائك آنان را دیده و شناخته اند.

ابن عباس از رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل می كند كه حضرت فرمود: «لیلة عرج بی الی السماء رایت علی باب الجنة مكتوبا: لا اله الا الله، محمد رسول الله، علی حبیب الله، الحسن والحسین صفوة الله، فاطمة خیرة الله، علی مبغضیهم لعنة الله». [1] .


«در شب معراجم به سوی آسمان، این كلمات را دیدم كه بر در بشهت نوشته شده بود: نیست خدائی جز خدای بی همتا، محمد پیامبر خداست، علی محبوب خداست، و فاطمه و حسن و حسین برگزیدگان خدا هستند، لعنت خدا بر كسانیكه كینه و دشمنی آنان را دارند».

این روایت را جمعی از علمای شیعه، و از رجال عامه: خطیب بغدادی [2] درتاریخش، ابن عساكر در تاریخش، حافظ كنجی در


كتاب كفایه اش، حافظ خوارزمی در كتاب مناقبش، بدخشانی در مفتاح النجاتش، و جماعتی دیگر از دانشمندان نقل كرده اند.

درباره ی «فاطمه خیرة الله» حدیث دیگری حافظ عاصمی [3] در كتاب زین الفتی [4] آورده است كه پیامبر اكرم خطاب به امیرالمؤمنین فرمود:

«ان الله عز و جل اشرف علی الدنیا فاختارنی منها علی رجال العالمین، ثم اطلع الثانیة فاختارك علی رجال العالمین بعدی، ثم اطلع الثالثة فاختار الائمة من ولدك علی رجال العالمین، ثم اطلع الرابعة فاختار فاطمه علی نساءالعالمین». [5] .

«خدای تبارك و تعالی به دنیا (یعنی جمیع بشر) نظری افكند و از همه ی مردان عالم مرا انتخاب كرد، آنگاه بار دوم نظر فرمود و از جمیع مردان جهان تو را برگزید، و بار سوم ائمه ای كه از فرزندان تو هستند انتخاب فرمود، سپس بار چهارم از جمیع زنهای عالم، فاطمه


را برگزید». [6] .


«به طرق متعدد از حضرت صادق سلام الله علیه درباره ی این روایت سؤال شده است كه آیا مراد از جمله ی «علی نساءالعالمین» چیست؟ حضرت فرمود: یعنی فاطمه بانوی بانوان جهان از اولین و آخرین می باشد. راوی گوید كه سؤال شد: آیا در زمان خودش؟ حضرت فرمود: بانوی بانوان در عصر خودش حضرت مریم بود، ولی فاطمه سیده ی زنان جهان، و مهین بانوی عالم است از اولین و آخرین. [7] .

در نتیجه، حدیث مذكور به ما می آموزد كه چهارده معصوم برگزیدگان خدا هستند و دراین مقام، هم درجه و یكسان می باشند.

روایت دیگری از حضرت رسول اكرم نقل شده است كه می فرماید:

«لما خلق الله تعالی آدم و عطس، فاستوی جالسا، قالت الملائكه: یرحمك الله یاابامحمد. فرفع راسه


فاذا هو مكتوب علی ساق العرش: لا اله الا الله، محمد رسول الله، علی حب الله، والحسن والحسین صفوة الله، فاطمة خیرة الله». [8] .

«هنگامی كه خدای تعالی آدم را آفرید، حضرت آدم عطسه كرد و نشست، فرشتگان به او گفتند: رحمت خدا بر تو باد ای «پدر محمد». هنگامی كه حضرت آدم سر مباركش را بلند كرد، این كلمات را مشاهده كرد كه بر ساق عرش نوشته شده است:

نیست خدایی جز خدای بی همتا، محمد پیامبر خداست، علی محبوب خداست، حسن و حسین و فاطمه برگزیدگان خدا هستند».

به این ترتیب به آدم آموخته شد كه این پنج تن انتخاب شده از جانب خدا هستند، و فرشتگان نیز به هر سوی كه می نگریستند، نام مبارك پنج تن را مشاهده می كردند. این هم منقبتی است كه هر یك از پنج تن به طور یكسان در این رتبه مشتركند.



[1] تاريخ بغداد ج 1/ 259، مناقب خوارزمي ص 214، كفايه الطالب ص 274، تاريخ مدينه دمشق (ط دار الفكر) ج 14/ 170، تاريخ ابن عساكر (ترجمه الحسين ع) ص 130، مسند الفردوس (ج 3/ 118 مخطوط، به نقل از احقاق الحق ج 24/ 432).

از ميان مصادر شيعي كه اين روايت را- با تفاوت اندكي- نقل كرده اند مي توان به امالي طوسي ج 1/ 366، كشف الغمه اربلي ج 1/ 94 و بحارالانوار ج 27/ 4 اشاره نمود.

[2] حافظ احمد بن علي بن ثابت ابوبكر خطيب بغدادي متوفاي 463 هجري. اين اثير در الكامل في التاريخ ج 10/ 26 مي گويد: «خطيب بغدادي در عصر خود امام دنيا بود». سبكي در طبقات الشافعيه شرح زندگاني وي را آورده و او را مورد ستايش بسيار قرار داده است و از قول ابن ماكولا مي گويد: «از كساني كه ما از حيث معرفت و حفظ و اتقان و ضبط حديث پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و تسلط در تشخيص ضعف حديث و سندهاي آن و تشخيص احاديث صحيح و غريب و فرد و منكر و مطروح مشاهده نموديم ابوبكر (خطيب بغدادي) آخرين شخصيت بود و در ميان اهالي بغداد بعد از دارقطني كسي مانند وي يافت نمي شد». (الغدير ج 1/ 111).

براي اطلاع بيشتر از زندگاني خطيب بغدادي مي توانيد به كتب ذيل نيز مراجعه بفرماييد: سير اعلام النبلاء ج 18/ 270، معجم الادباء ج 1/ 247 (4/ 13)، المنتظم ج 8/ 265، وفيات الاعيان ج 1/ 27 (ط احسان عباس ج 1/ 92)، شذرات الذهب ج 3/ 313، العبر ج 5/ 253، تذكره الحفاظ ج 3/ 1135، طبقات ابن قاضي شهبه ج 1/ 240.

[3] ابومحمد احمد بن محمد بن علي عاصمي يكي از بزرگان قرن پنجم هجري. وي صاحب كتاب «زين الفتي في شرح سوره هل اتي» مي باشد. اين كتاب حاكي از تسلط او بر تفسير و حديث و ادب است، هر چند كه گريز شديد وي از تشيع را نيز نشان مي دهد. (الغدير ج 1/ 112).

[4] اين كتاب هنوز به طبع نرسيده است. يك نسخه ي خطي از اين كتاب در اختيار مرحوم علامه بوده است.

[5] ينابيع الموده ص 247. همچنين در روايتي كه خوارزمي نقل نموده است قريب به مضامين اين روايت را مي توان يافت. (مقتل الحسين خوارزمي ج 1/ 67).

[6] درباره ي اينكه حضرت فاطمه سلام الله عليها سيده ي بانوان جهان مي باشند روايات بسياري توسط عامه نقل است كه بعضي از آنها را ذيلا مي خوانيد:

بخاري در صحيح خود روايت مي كند كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم به فاطمه عليهاالسلام فرمودند:

«يا فاطمه اما ترضين ان تكوني سيده نساء اهل الجنه او نساء المومنين». (صحيح بخاري- كتاب المناقب، باب علامات النبوه في الاسلام- ج 5/ 92/ ح 210، الصواعق المحرقه ص 289).

مسلم در صحيح خود نقل مي كند كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم به فاطمه عليهاالسلام فرمودند:

«يا فاطمه اما ترضين ان تكوني سيده نساء المومنين او سيده نساء هذه الامه». (صحيح مسلم- كتاب فضائل الصحابه، باب فضائل فاطمه بنت النبي عليها الصلاه و السلام، ح 97، 99- ج 4/ 1904، الصواعق المحرقه ص 289).

ابونعيم اصفهاني روايت خود را چنين نقل مي كند: پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم به فاطمه عليهاالسلام فرمودند:

«يا فاطمه اما ترضين ان تكوني سيده نساءالعالمين- او نساء هذه الامه-». (حليه الاولياء ج 2/ 42).

و در روايت ديگري پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم درباره ي فاطمه عليهاالسلام مي فرمايد: «اما انها سيده نساء القيامه»، (حليه الاولياء ج 2/ 42).

روات بسياري هم روايت كرده اند كه پيامبر اكرم فرمود: «فاطمه سيده نساء اهل الجنه». (الصواعق المحرقه ص 290).

روايات سيادت فاطمه عليهاالسلام بر زنان عالم را در مصادر ذيل نيز مي توانيد بخوانيد: مسند طيالسي ص 196، 197/ ح 1373، خصائص اميرالمومنين ص 116- 120، طبقات ابن سعد ج 8/ 26، 27، المستدرك ج 3/ 156، حليه الاولياء ج 2/ 39، مقتل الحسين ج 1/ 54، 79، مشكل الاثار ج 1/ 48، ذخائر العقبي ص 42، الاصابه ج 4/ 378، اسدالغابه ج 5/ 522، منتخب كنز العمال ج 5/ 97، ينابيع الموده ص 260.

[7] «عن المفضل بن عمر، قال: قلت لابي عبدالله عليه السلام: اخبرني عن قول رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم في فاطمه: (انها سيده نساءالعالمين)، ا هي سيده نساء عالمها؟ فقال: ذاك لمريم كانت سيده نساء عالمها، و فاطمه سيده نساءالعالمين من الاولين و الاخرين». (معاني الاخبار ص 107). همچنين مراجعه بفرماييد به علل الشرايع ص 182، العمده (ابن بطريق) ص 388، بحارالانوار ج 14/ 206، ج 37/ 68، 85، ج 43/ 26، 78.

[8] زين الفتي في شرح سوره هل اتي (تاليف عاصمي) (ارجاع به اين ماخذ به نقل از دستنويسهاي مرحوم علامه اميني است كه براي اين گفتار تهيه شده است).